Время в средневековом городе - Коллектив авторов
46
См. в этой связи: Busch J.W. Die Mailänder Geschichtsschreibung… S. 204 ss. Об утверждении режима Висконти в Милане см.: Black J. Absolutism in Renaissance Milan. Plenitude of Power under the Visconti and the Sforza. 1329–1535. Oxford; New York, 2009. P. 36–51. В отечественной историографии вклад Гальвано в легитимацию властных претензий дома Висконти затрагивается в недавней диссертации А.Б. Мамлиной: Мамлина А.Б. Визуальная культура дома Висконти на рубеже XIV–XV веков. Дисс. … канд. ист. наук. М., 2023. [Электронный ресурс]. URL: https://www.hse.ru/sci/diss/843453765 (дата обращения: 15.02.2024).
47
Historia Iohannis de Cermenate notarii mediolanensis de situ Ambrosianae urbis et cultoribus ipsius et circumstantium locorum ab initio et per tempora successive et gestis imp. Henrici VII / A cura di L.A. Ferrai. Roma, 1889. О политических предпочтениях Джованни да Черменате см.: Lee A. Humanism and Empire. The Imperial Ideal in Fourteenth-Century Italy. Oxford; New York, 2018. P. 80–88.
48
Именно Тубалу в «Истории» Джованни да Черменате приписывается основание Равенны.
49
В предшествующих публикациях автор раздела использовал не вполне корректный вариант передачи данного имени – Субрес. В дальнейшем латинское Subres передается как Субр.
50
Historia Iohannis de Cermenate… P. 5.
51
Ibid. P. 6. Данные сведения Джованни подкрепляет ссылкой на «Эвстодия» (очевидно, тождественного Эскодию / Гескодию, с которым связана легенда об основании Ноем первого поселения на месте будущего Рима) и «Graphia aureae urbis Romae» – подробнее об этом сюжете см.: Маслов А.Н. Troiae ab oris? С. 88–91.
52
Попытки мифологизации древнейшей истории Милана в сочинениях Гальвано исследовались Й. Бушем: Busch J.W. Die Mailänder Geschichtsschreibung… S. 208–218.
53
Ср. Etymologiae. XV. I. 1–2.
54
La Cronaca estravagante di Galvano Fiamma. P. 222, 224.
55
Оригинальное название в рукописи – «Politia nouella». Как следует из первой главы данного сочинения (см. ниже), Гальвано также именует свой труд «Politia noua». Сложно сказать, чем именно был обусловлен выбор писателя в пользу заимствованного термина politia (а не civitas или urbs), тем более, что в ходе дальнейшего рассказа прошлое Милана связывается исключительно с монархической (regnum, imperium) формой правления. Возможно, доминиканский автор, используя столь необычную номинацию, пытался обыграть эксклюзивный статус Милана как своеобразного «перекрестка» различных культурных традиций. Впрочем, это лишь самая поверхностная догадка.
56
Milano, Biblioteca Ambrosiana. Ms. A 275 inf. Fol. 1r–30v (цифровое факсимиле см.: [Электронный ресурс]. URL: https://ambrosiana.comperio.it/opac/ detail/view/ambro: catalog:27351; дата обращения: 15.02.2024). В последующих сносках указываются только листы данной рукописи. Второй известный на сегодня список «Новой политии» хранится в Британской библиотеке (London, British Library. Ms. Add. 14041), но нам недоступен. Все переводы с латинского языка выполнены автором раздела.
57
Ibid. Fol. 1r: «1. Mediolani super Politiam nouellam. Illustribus principibus urbis mediolanensis et ducibus, senatoribus et consulibus, frater Galuaneus de la Flama ordinis predicatorum salutem et prosperitatem. Hunc librum siue cronicam, quam Politiam nouam nominari censuimus, libenti animo suscipite, ubi tamquam in speculo omnia antiqua facta istius ciuitatis poteritis inspicere».
58
Ibid. Fol. 2v: «10. Tempus quo ciuitas Mediolanenis constructa fuit. Et dicit Philipus de Castro Seprii in cronicis, quod constructum fuit Mediolanum anno etatis tertie C, quo anno natus fuit Ysaac, et Deus precepit circumcisionem fieri in populo iudeorum… Ab exordio mundi M.VIIIIc.XLVIII. A dilluuio anno CCC.LXXXXII. Post mortem Noe anno LXII. Anno etatis Sem siue Melchisedech fere Vc. Anno ante Troye destructionem VIIc.XXII. Anno ante Rome constructionem M.VIIIc.LXXV».
59
Ibid.
60
Ibid.: «Et in processu temporis rex statuit in ciuitate senatores et, ut omnes uiuerent iure naturali, indixit multa iura seu statuta redegit. Et concurrerunt ad hanc ciuitatem populi multi ex circumstantibus ciuitatibus siue habitationibus. Et facta est fortis et magnificata uiribus in modico tempore».
61
Ibid. Fol. 2v–3r: «Et apposuit rex cor suum, ut diis templa construerentur, et ordinauit pontifices et augures, et incantatores, et ueneficos, et nigromanticos, et astrologos et auspices, qui in templis continue ydolis ymolarent».
62
Ibid. Fol. 6r: «27. Quod ita ciuitas fuit destructa XXII uicibus. Et licet ista fuerit prima istius ciuitatis destructio, non fuit tamen ultima. Nam XXII uicibus legimus ipsam fuisse aut uiolenter expugnatam, aut expugnatam et destructam, aut igne hostili uel ab euentu fuisse in toto aut fere in toto consumptam. Ex hiis destructionibus plures fuerunt ante Xristi natiuitatem…».
63
Таблицу, позволяющую сравнить сведения о названиях и правителях Милана, в различных сочинениях Гальвано Фьяммы см. в монографии Й. Буша: Busch J.W. Die Mailänder Geschichtsschreibung… S. 214–215.
64
См. fol. 10v–11v (главы «55. Origo regum Englerie», «56. De Engleria que dicta fuit Stationa», «57. Instauratio regni Englerie», «58. Origo Uicecomitum») и 12r–12v (генеалогическое древо – «Arbor regum Englerie et comitum et uicecomitum»). Интересно, что ранее (в гл.